Hemodialyse thuis

Bij hemodialyse (HD) wordt door de dialysemachine een deel van uw bloed via een naald of katheter uit het lichaam gehaald. De kunstnier reinigt dan uw bloed door afvalproducten, gifstoffen en overmatig vocht te verwijderen. Uw lichaam krijgt daarna het schone bloed weer terug. Hemodialyse (HD) kan thuis worden uitgevoerd, bij voorkeur met hulp van een verzorger. Dit geeft u de flexibiliteit om uw behandelschema in te plannen rond uw dagelijkse activiteiten. Zo heeft u de tijd om een normaal leven te kunnen leiden. Dit noemen we hemodialyse thuis (HD thuis).

Mogelijk kunt u dagelijks een hemodialyse thuis (HD thuis)-behandeling van 2,5 - 4 uur uitvoeren, 3 tot 6 keer per week. Uw arts kan u ook adviseren om een langere behandelsessie te doen, minder vaak in de week. Het is belangrijk om tijdens uw behandeling regelmatig het ziekenhuis of de kliniek te bezoeken, om ervoor te zorgen dat alles volgens uw plan verloopt.

Vergeleken met hemodialyse in het ziekenhuis (HD in het ziekenhuis) kunt u de tijd besparen die u kwijt zou zijn aan vervoer van en naar het ziekenhuis of de kliniek, en u kunt genieten van het gemak en comfort van uw eigen omgeving terwijl u de behandeling uitvoert. Er staat een verpleegkundige klaar om u via de telefoon te helpen als het nodig zou zijn, dus u kunt gerust hemodialyse thuis (HD thuis) uitvoeren. 

Ondanks deze voordelen van hemodialyse thuis (HD thuis) zijn er een aantal dingen om te overwegen. Houd hier rekening mee als u met uw arts overlegt of hemodialyse thuis (HD thuis) geschikt is voor u. 

Als u kiest voor hemodialyse thuis (HD thuis), heeft u ruimte nodig voor een hemodialyse (HD)-machine, naast uw normale dialysebenodigdheden. Mogelijk moeten er wijzigingen worden aangebracht aan de leidingen en elektriciteit in huis, om de hoeveelheid water mogelijk te maken die de dialysemachine gebruikt tijdens de behandeling. Ook moeten twee naalden worden ingebracht, door u of uw verzorger, bij elke dialysesessie. Praat met uw arts over hoe u zich kunt voorbereiden, geestelijk en lichamelijk, op dit proces. 

Vanwege deze en andere speciale overwegingen duurt de training voor hemodialyse thuis (HD thuis) langer dan de training voor peritoneale dialyse (PD), namelijk ongeveer 4-6 weken. 

Voor wat betreft hoe de behandeling aanvoelt, kunt u wat lichte pijn verwachten bij het inbrengen van de naald en kunt u zich na de behandeling moe voelen of last hebben van onaangename beenkrampen of misselijkheid. De behandeling zelf zou niet pijnlijk moeten zijn.

Voordat u met uw behandeling begint, zal via een chirurgische procedure een toegang voor dialyse worden geplaatst onder uw huid, een fistel genoemd. Via deze dialysefistel kan ongefilterd bloed uit uw bloedvaten door de dialysemachine stromen en kan schoon bloed in uw bloedvaten worden teruggebracht. De toegang tot deze fistel bestaat uit twee naalden die zijn ingebracht in de bloedvaten in de fistel.

Bij hemodialyse (HD) zijn er drie verschillende soorten toegang: een fistel, een kunstvat en een katheter voor hemodialyse (HD). Elk van deze heeft zijn eigen voor- en nadelen. Bespreek dit met uw zorgteam om te bepalen welke soort toegang voor u het meest veilig en doeltreffend is. Over het algemeen wordt in de meest dialysecentra een fistel als zorgstandaard beschouwd.

Fistel

• Vaak is een fistel de beste keuze bij hemodialyse (HD) omdat er gebruik wordt gemaakt van uw eigen bloedvaten. Zo wordt tijdens de behandeling een goede bloedstroom mogelijk gemaakt en loopt u het minste risico op infectie. 
• Onder de huid van uw boven- of onderarm zal uw chirurg een van uw slagaders met een ader verbinden. 
• Deze ingreep moet ten minste 2-3 maanden vóór de startdatum van uw dialyse plaatsvinden. 
• Tijdens de dialyse zal ongefilterd bloed uit uw bloedvaten stromen, door een van de naalden in uw fistel, en zal schoon bloed worden teruggebracht in uw lichaam door een tweede naald in uw fistel. 

Kunstvat

• Om een kunstvat te kunnen maken, zal uw chirurg een medisch slangetje gebruiken om een van uw slagaders aan een ader te verbinden. Dit kunstvat wordt onder de huid van uw arm of been geplaatst.  
• Tijdens de dialyse zal ongefilterd bloed uit uw bloedvaten stromen, door een van de naalden in uw kunstvat, en zal schoon bloed worden teruggebracht in uw lichaam door een tweede naald in uw kunstvat.

Katheter

• Katheters zijn meestal tijdelijk. Ze worden alleen gebruikt terwijl u wacht op het ontvangen van een dialysefistel of kunstvat. 
• Een katheter wordt in een ader in uw hals of borst geplaatst. Het uiteinde van het slangetje komt door uw huid en wordt verbonden met de slang van de dialysemachine. 
• Katheters worden niet aangeraden voor langdurig gebruik. De bloedflowsnelheid ligt lager en ze geven een hoger risico op bloedstolling en infectie. 

Afhankelijk van uw algehele gezondheid en hoe sterk uw aderen zijn, zal uw arts kunnen bepalen welke toegangsoptie voor u het meest geschikt is. Als uw arts besluit dat u een dialysefistel of kunstvat nodig heeft, zullen zij de chirurgische ingreep hiervoor inplannen vóór de startdatum van uw dialyse.

Ongeacht welke soort toegang u kiest, u zult de toegang moeten beschermen tegen bovenmatige druk, ziektekiemen en infectie. Denk eraan uw handen te wassen voordat u de toegangsplek aanraakt en controleer deze zeer regelmatig op tekenen van zwelling en irritatie. U vermoedt een van deze problemen? Neem dan direct contact op met uw verpleegkundige. Dit geldt voor alle dialysebehandelopties.

U heeft wat meer controle over uw behandeling en kunt een schema kiezen dat past bij uw sociale en werkzame leven. Als uw arts het voorschrijft, kunt u mogelijk vaker dialyse krijgen en voor langere perioden dan in het ziekenhuis. Als het mogelijk is om vaker een langere, langzamere behandeling te doen, zal dit een minder zware belasting betekenen voor uw lichaam. Dit is namelijk de meest natuurgetrouwe nabootsing van de eigen nierfunctie, die 24 uur per dag plaatsvindt. Het kan negatieve bijwerkingen verminderen en u helpen u beter en energieker te voelen. Mogelijk kunt u zelfs uw voedingsgewoonten wat verruimen.

Naast de voordelen van hemodialyse thuis (HD thuis), moet u zich bewust zijn van de speciale overwegingen van deze behandeling, zoals:

• Bij elke behandeling moeten naalden worden ingebracht, wat ongemakkelijk voor u kan zijn als u niet tegen naalden kunt.
• Bijna alle patiënten met hemodialyse thuis (HD thuis) hebben assistentie nodig van een verzorger.
• Uw behandelingen moeten worden uitgevoerd in afwezigheid van het zorgteam.
• U moet voor 6 weken aan dialyse-apparatuur en benodigdheden thuis kunnen bewaren.

Bespreek al deze voordelen en overwegingen met uw arts, zodat u een beslissing kunt nemen die past bij uw medische behoeften en levensstijl.